Bóle wzrostowe jest to zjawisko związane z asymetrią wzrostu układu kostnego w stosunku do wzrostu układu mięśniowego. Mięśnie „nie nadążają” rosnąć tak szybko, jak kości dzieci, powoduje to nadmierne rozciąganie ścięgien. Aby więc mówić o bólach wzrostowych, należy wyeliminować tezę bólów stawowych oraz wykluczyć zapalne podłoże dolegliwości.  Nie występuje tu gorączka, utrata apetytu, spadek wagi, osłabienie i zmęczenie, opuchlizna, sztywnienie, zmiana kolorytu skóry oraz ciągły ból. Jeżeli wystąpią takie objawy, należy udać się z dzieckiem na wizytę do lekarza w celu postawienia odpowiedniej diagnozy.  

Większość rodziców pyta, jak mogą potwierdzić diagnozę lekarską bólów wzrostowych.  Należy sprawdzić reakcję dziecka na dotyk podczas bólu. Objawy występują najczęściej w nocy i mają one charakter napadowy, stąd też ciężko byłoby lekarzowi przeprowadzić ten test. Gdy ból wzrasta podczas lekkiego dotyku, głaskania, należy poinformować o tym prowadzącego lekarza. Podczas bólów wzrostowych dzieci lubią dotyk, ugniatanie i masaż obolałych części ciała. To powoduje zmniejszenie dolegliwości. Mając do czynienia z dzieckiem posiadającym takie dolegliwości, pamiętajmy, że nie istnieją badania stwierdzające bóle wzrostowe, a pediatrzy stosują tzw. diagnozę wykluczenia. Oznacza to przeprowadzenie badań w celu wykluczenia chorób o podobnych objawach, np. chorób stawów. Często zalecają badania krwi oraz wykonania zdjęcia RTG. Kiedy wszystkie wyniki są w normie, można podejrzewać, że dziecko cierpi na bóle wzrostowe. 

Mimo, że opisywane dolegliwości nie są groźne dla życia i zdrowia dziecka i nie wiążą się z istnieniem poważnej choroby, rodzice pytają, co mogą zrobić, aby pomóc pociechom pozbyć się lub zminimalizować ból. 

Oto kilka wskazówek:

1. Rozgrzej obolałe miejsce - to spowoduje zmniejszenie napięcia mięśniowego. Możesz do tego użyć ciepłych okładów czy też ciepłej kąpieli.

2. Zrób masaż. Nawet jak nie umiesz masować, postaraj się głaskać, rozcierać, ugniatać, a nawet opukiwać miejsce, w którym dziecko odczuwa ból. Siłę nacisku dostosuj do reakcji dziecka.

3. Zastosuj ćwiczenia rozciągające. Naucz dziecko kilku prostych ćwiczeń, które oprócz działania przeciwbólowego, przygotują mięśnie i ścięgna do kolejnego wzrostu. Pamiętaj, że ćwiczenia z dzieckiem mogą być także dodatkową zabawą.

4. Zadbaj o prawidłową dietę dziecka. W okresie szybkiego wzrostu ważne jest, aby dziecku nie zabrakło odpowiedniej ilości wapnia, witaminy D3 (szczególnie w miesiącach mało nasłonecznionych) oraz cynku. Składniki te znajdziesz, między innymi, w mleku, rybach, warzywach, serach i chudym mięsie.

5. Gdy wyżej zalecone rady nie odnoszą większego skutku i dziecko nadal skarży się na uporczywy ból, powinno się skonsultować to z lekarzem i rozważyć podanie środka przeciwbólowego dostosowanego do dziecka. 

Mgr Magdalena Szelągowska - Fizjoterapeuta, Terapeuta, Diagnostyk